Mỹ và Canada đưa ra Chính sách “hủy bỏ quốc tịch mặc định theo nơi sinh” đang gây chú ý, khi cả Donald Trump và Đảng Bảo thủ Canada đều ủng hộ biện pháp này.
Tại Mỹ
Donald Trump đã nhiều lần tuyên bố hủy bỏ birthright citizenship, tức việc tự động cấp quốc tịch cho trẻ em sinh ra trên đất Mỹ, bất kể tình trạng cư trú của cha mẹ. Điều này trái với Tu chính án thứ 14 của Hiến pháp Mỹ, vốn bảo đảm quyền này. Trump cho rằng chính sách hiện tại đang bị lợi dụng bởi các hình thức “du lịch sinh con” và tạo gánh nặng cho hệ thống an sinh xã hội.
Tại Canada
Đảng Bảo thủ Canada đã đề xuất chính sách tương tự: chỉ cấp quốc tịch cho trẻ em sinh ra tại Canada nếu cha hoặc mẹ là công dân hoặc thường trú nhân (PR). Họ lập luận rằng biện pháp này sẽ ngăn chặn tình trạng “du lịch sinh con” và bảo vệ tính toàn vẹn của hệ thống nhập cư.
So sánh giữa Mỹ và Canada
- Lý do đề xuất: Cả hai quốc gia đều lo ngại về việc hệ thống quốc tịch bị lợi dụng, gây áp lực lên dịch vụ công và cơ sở hạ tầng.
- Thách thức pháp lý:
- Tại Mỹ, việc thay đổi sẽ đòi hỏi sửa đổi Hiến pháp, vốn rất khó khăn.
- Tại Canada, không có điều khoản hiến pháp tương tự, nên việc điều chỉnh luật sẽ dễ thực hiện hơn, nhưng vẫn gặp phản ứng mạnh từ những người ủng hộ nhân quyền.
- Ảnh hưởng xã hội: Chính sách này có thể gây tranh cãi về đạo đức, ảnh hưởng đến trẻ em sinh ra trong hoàn cảnh không rõ ràng về tư cách pháp lý của cha mẹ.
Tác động tiềm năng
- Giảm “du lịch sinh con”: Chính sách có thể làm giảm lượng người đến các quốc gia này chỉ để sinh con nhằm lấy quốc tịch.
- Tăng tính kiểm soát: Thắt chặt quyền lợi công dân, ưu tiên cho người đã đóng góp hoặc cam kết lâu dài với đất nước.
- Gây tranh cãi về nhân quyền: Có nguy cơ tạo ra tình trạng trẻ em không quốc tịch nếu cha mẹ không có quyền công dân tại quốc gia nào.
Cả hai chính sách đều phản ánh xu hướng siết chặt kiểm soát nhập cư và định cư trong bối cảnh dư luận ngày càng quan tâm đến các vấn đề tài chính công, dịch vụ xã hội và bản sắc dân tộc.
